بخش لوازم خانگی ترکیه تولید خود را به عنوان یک صنعت مونتاژ در دهه ۱۹۵۰ آغاز کرد. اولین محصول در سال ۱۹۵۵ مونتاژ شد. صنعت لوازم خانگی ترکیه از آن زمان به رشد فوق العاده ای دست یافت.
از شراکت در تولید با شرکت هایی که تحت لیسانس آنها کار می کرد تا نهایتا استفاده از دانش فنی شرکت های مختلف، این بخش صنعت ترکیه را به موقعیت امروزی رسانده است. قدم بعدی طراحی و فناوری بومی بود که موفقیت بزرگی را در بازارهای جهانی به دست آورد. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی یکی از جا افتاده ترین و پویا ترین بخش ها ی صنعتی در ترکیه است .
این صنعت عمدتاً از دو زیربخش تشکیل شده است. یعنی سفید کالاها (کالاهای بادوام) و لوازم خانگی کوچک.
از دهه ۵۰، به غیر از دوره های بحران، تولید در این صنعت به طور مستمر افزایش یافته ودر واقع افزایش جمعیت و ارتقاء سطح زندگی منجر به رشد نیاز شده است.
در بخش کالاهای سفید، تولید بیش از ۲۸ میلیون دستگاه در ۱۰ سال گذشته این بخش را به کانون تولید قابل توجهی تبدیل کرده است به نحوی که ترکیه به کشوری پیشرو در اتحادیه اروپا در بخش کالاهای سفید تبدیل گشته. خطوط تولید بیشتر در مناطق مرمره، دریای اژه و آناتولی مرکزی ترکیه با کارخانه های اصلی واقع در استانبول، مانیسا، اسکی شهیر، بولو، گبزه، بورسا، ازمیر، آنکارا، کوجالی، یالووا، کایسری، قونیه و بیلجیک هستند.
چندین سال است که بخش لوازم خانگی ترکیه توجه خود را به صادرات معطوف کرده است. دلایل رشد مستمر صادرات در سال های اخیر به شرح زیر است:
- فناوری پیشرفته مورد استفاده در فرآیند تولید؛
- توجه به فعالیت های تحقیق و توسعه توسط تولید کنندگان ترکیه و افزایش در سهم این فعالیت ها در بودجه؛
- درک کامل کیفیت سری ISO و استانداردهای تولیدکنندگان و تلاش های فزاینده برای کسب این گواهی ها؛
- در نظر گرفتن ترجیحات مشتری در مرحله طراحی؛
- در نظر گرفتن اولویت های کاربران نهایی خارجی و همچنین داخلی؛
- بهبود تکنیک های بازاریابی مورد استفاده و خدمات پس از فروش که به خوبی تثبیت شده است.
یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز، فریزر عمیق و ماشین ظرفشویی از جمله محصولات صادراتی پیشرو ترکیه در سال ۲۰۱۷ هستند . در صادرات یخچال در سال ۲۰۱۷ ترکیه در رتبه ۶ششم دنیا ، در صادرات ماشین ظرفشویی در رتبه چهارم و در صادرات ماشین لباسشویی ترکیه در رتبه پنجم دنیا قرار گرفت.
تولید کنندگان ترکیه نسبت به کیفیت، ایمنی و جنبه های زیست محیطی در بخش تولید حساسیت ویژه ای دارند. همه تولید کنندگان ترکیه جهت صادرات به اتحادیه اروپا و فروش در بازار داخلی برچسب CE را برای هر دو روی محصولات خود چسبانده اند. در واقع الزام استاندارد CE به منظور فروش محصولات در بازار داخلی ترکیه در سال ۲۰۰۳ کلید خورد و از آن سال به بعد الزامات کیفی و تخصصی بین المللی همواره به محصولات اضافه میگردد. در عین حال ترکیه طی این سال ها اقلام مورد نیاز خود را نیز وارد کرده است.
همانطور که در گزارش دفتر مدیریت صادرات وزارت تجارت و بازرگانی جمهوری ترکیه مشهود است، توانمند سازی اولیه صنعت لوازم خانگی و ارتقاء آن از سطح مونتاژ به سطح یکی از صادرکنندگان مطرح در اتحادیه اروپا بطور خلاصه طی چند مرحله اصلی و بطور تقریبی از سال ۲۰۰۳ کلید خورده.
از اهمیت شراکت در تولید با بزرگان این صنعت که موجب الگوبرداری های با ارزش در طراز تولید جهانی میگردد گرفته تا سرمایه گذاری در بخش R&D ، شروع تولید و الزام استاندارهای بین المللی مانند CE در تولیدات بومی حتی برای فروش داخلی همگی مراحلی منطقی و شتاب دهنده هستند.
حائز اهمیت است که نه تنها پنجره واردات برای کالاهای گلچین شده مورد نیاز در دهه های اخیر در ترکیه هیچگاه بسته نبوده بلکه شراکت و سرمایه گذاری های مشترک و کسب دانش فنی از بزرگان صنعت از علل پیشرفت این کشور در بازارهای جهانی محسوب میگردد.
گرچه به هیچ وجه نمیتوان زحمات و برکات فعالین این صنعت را در ایران نادیده گرفت، با این حال عدم الگوبرداری کامل و یکپارچه از تجربیات ارزشمند بزرگان این صنعت در سطح جهانی با مقایسه نتایج میدانی گزارشات کشورهایی مثل ترکیه با کشور عزیزمان قابل تامل است.
*تهیه و گردآوری: احسان خرمشاهی
