هفته گذشته انتشار بخشی از صحبت های محمدحسین اسلامیان، نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی در مورد قیمت تمام شده جهانی و کیفیت لوازم خانگی ایرانی تولید داخل، سبب ایجاد موج جدید خبری علیه صنعت لوازم خانگی ایران شد. بحث کیفیت و قیمت جهانی لوازم خانگی تولید داخل و قیاس آن با نمونه خارجی همواره از مباحث داغ بین محافل مختلف بوده است؛ از محافل اقتصادی و مصاحبه های کارشناسان اقتصادی گرفته تا محفل های خانوادگی و… اما آیا واقعا در بازار جهانی (طبق صحبت های آقای اسلامیان) با ۲۰۰ دلار می توان ماشین لباسشویی تهیه کرد؟
بررسی های خبرنگار ایران آهام نشان می دهد اگر سری به وبسایت آمازون بزنیم؛ قیمت یک عدد ماشین لباسشویی ۲۰ پوندی(۹ کیلوگرمی) برند ال جی، ۹۷۰ دلار است که اگر با دلار ۶۱ هزارتومانی آن را محاسبه کنیم، قیمت ماشین لباسشویی ۹ کیلوگرمی ال جی برای مصرف کننده خارجی ۵۹ میلیون و ۱۷۰ هزارتومان تمام می شود و این قیمت نیز بدون محاسبه عوارض دولتی و… که برای واردات رسمی از یک برند خارجی اخذ می شود بوده که در صورت واردات از مبادی رسمی، قیمت آن برای مصرف کننده ایرانی گران تر نیز خواهد بود اما یک عدد ماشین لباسشویی ۹ کیلوگرمی پاکشوما در سایت دیجیکالا با همان امکانات و عوارض اخذ شده برای مصرف کننده ایرانی ۳۸۷ دلار یا ۲۳ میلیون و ۶۰۷ هزارتومان آب می خورد. این اختلاف قیمت تقریبا دو برابری تنها در مورد ماشین لباسشویی وجود ندارد بلکه در مورد قیمت تلویزیون، به ۶ برابر نیز می رسد. به این ترتیب که قیمت تلویزیون ۵۵ اینچ ال جی در سایت شرکت ال جی در بازار آمریکا ۲ هزار و ۴۹۹ دلار معادل ۱۲۷ میلیون و ۴۴۹ تومان بوده در صورتی که قیمت تلویزیون ۵۵ اینچ اسنوا در سایت دیجیکالا ۱۹ میلیون و ۹۵۵ هزار تومان می باشد. همانطور که از آمار و ارقام به وضوح قابل تشخیص است، قیمت نسبی لوازم خانگی در ایران نسبت به حتی کشورهای پیشرو در تجارت آزاد همچون آمریکا و یا کشور عربستان سعودی که نرخ تعرفه وارداتی بسیار پایینی دارد، کمتر بوده است. نکته قابل توجه اینکه نرخ های بررسی شده در دو کشور آمریکا و عربستان نرخ فروش اینترنتی بوده است که عموما به شکل قابل توجهی کمتر از نرخ فروش محصول در فروشگاه های فیزیکی سطح شهرها است. اما با این وجود باز هم تفاوت معناداری میان قیمت لوازم خانگی در ایران و کشورهای دارای تجارت آزاد بوده است.
اگر از بحث مقایسه قیمتی عبور کنیم و به مورد دوم صحبت های آقای اسلامیان مبنی بر مونتاژی بودن لوازم خانگی تولید داخل بپردازیم نیز متوجه می شویم که این مورد نیز مانند بحث قیمتی واقعیت نداشته است. طبق آمار اعلامی وزارت صمت روند تعمیق ساخت داخل نیز با سرعت خوبی افزایش پیدا کرده اگر نگاهی به نمودار واردات قطعات مختص صنعت لوازم خانگی بیاندازیم شاهد آن هستیم که میزان واردات قطعه تعرفه مذکور از سال ۹۷ تا حدود ۱۴۰۰ با روند رو به رشد تولیدات داخلی نیز یک نرخ افزایشی را داشته است. این در حالی است که از سال ۱۴۰۰ با رسیدن بنگاه های داخلی به مقیاس اقتصادی، علیرغم افزایش نیاز به قطعات تعرفه مذکور اما آمار واردات این قطعات سیر نزولی را طی کرده است که بیانگر تعمیق ساخت داخل قطعات مورد نیاز این صنعت بوده است.
گفتنی است این مقایسه تنها با نگاه به دو شاخص قیمت و عمق ساخت داخل پرداخته که مستقیما به مصرف کنندگان مربوط می شود و اگر می خواستیم بحث تورم ساختاری، قیمت و محدودیت تامین مواد اولیه، کمبود نیروی انسانی متخصص، قاچاق کالا و… را نیز اضافه کنیم قصه پر غصه هفت گنبد افلاک بود و در این مقال نمی گنجید.
در انتها باید گفت صنعت لوازم خانگی ایران این روزها گرفتار تشبیهاتی بی منطق با دیگر صنایع و مرغ همسایه غاز پنداری هایی است که شاید گوینده از گفتن آن سودی اندک ببرد اما این دست اظهارات تنها به منافع ملی ایران آسیب می رساند
